Pika sendromu nedir ve özellikleri ile alakalı yapılan çalışmalarda hastalığın beslenme bozukluklarından kaynaklandığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca bu sendroma sahip olan kişilerde toprak, kil , kömür vb. maddeleri yeme alışkanlığı bulunmaktadır. Bu sebeple halk arasında toprak yeme alışkanlığı olarak anılmaktadır. Minerallerin eksikliğinden kaynaklanan bir rahatsızlıktır. Ancak araştırmacılara göre gelişim aşamasında olan ülkelerde görülme sıklığı daha fazladır.
Pika Sendromu Nedir?
Pika sendromunun tanımı vücuttaki besin eksikliğinin giderilmesi için besin niteliği taşımayan öğelerin yenmesi olarak yapılmaktadır. Bebeklik çağlarından yetişkinlik dönemine kadar devam edebilmektedir. Ağırlıklı olarak 2-6 yaş arası çocuklarda görülmektedir. Bu hastalarının yeme isteği duyduğu maddeler şu şekilde sıralanabilir:
- Toprak,
- Tebeşir,
- İp ve yün,
- Saç,
- Bez,
- Kağıt,
- Sabun,
- Pudra,
- Boya,
- Sakız,
- Metal,
- Çakıl,
- Kömür,
- Nişasta,
- Kil,
- Kül .
Sendroma ismini veren pika Latince kökenli bir sözcüktür. Saksağan, Latincede “pica pica” anlamına gelir. Saksağan böcek, solucan veya leş yiyerek beslenen bir kuş türüdür. Yuva yapma aşamasında ise bulabildiği her türlü teneke, dal, boncuk vb. materyali kullanır. Bu benzerlikten dolayı hastalık şuanki ismini almıştır.
Pika Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Pika sendromu belirtileri incelendiğinde gıda dışı ürünlerin yenmesinden kaynaklanan komplikasyonlar görülmektedir. Fakat hastalık her iki cinste de eşit oranda ortaya çıkabilir. Zehirli veya toksik madde içeren öğelerin tüketilmesiyle sorunlar meydana gelir. Pika sendromu belirtileri şunlardır:
- Midede bozulma,
- Karın ağrıları,
- İshal veya kabız olma,
- Dışkıda kan görülmesi,
- Dişte meydana gelen hasarlar,
- Enfeksiyon,
- Bağırsak problemleri (tıkanma veya delinme),
- Kurşun zehirlenmesi.
Pika Sendormu Nasıl Anlaşılmaktadır?
Pika sendromunun anlaşılması için semptomlara dikkat edilmelidir. Genellikle çocukluğun erken dönemlerinde merak duygusu fazla olduğundan her türlü cismi ağıza götürme davranışı mevcuttur. Pika sendromu tanısı konabilmesi için davranış bozukluğunun alışkanlık haline getirilmiş olması gerekmektedir. 30 günden daha fazla süredir bu alışkanlık varsa risk söz konusudur. Kültürel veya coğrafi farklılıklardan dolayı anneden çocuğa geçen birtakım gelenek veya alışkanlıklar için pika sendromu tanısı konmaz. Afrika veya Amerika’da gebelerdeki bulantıya karşı çamaşır kolası yeme alışkanlığı vardır. Bu tip durumlar anneden sonra çocukta da görülebilen durumlardır. Pika sendromunun tanısı için kriterler şunlardır:
- 1 aydan fazla gıda dışı madde tüketimi olması,
- Davranışın sürekli tekrarlanması,
- Davranışın 1,5-2 yaş ve daha büyük çocuklarda gözlemlenmesi,
- Kültürel, dini, geleneksel vb. bir nedenin bulunmaması.
Pika Sendromu Nedenleri Nelerdir?
Pika sendromunun sebepleri arasında besin yetersizliğinden kaynaklanan veya farklı hastalık temelli sorunlar bulunabilmektedir. Günümüzde gelişmiş ülkelerde hastalık görülme sıklığı %12, gelişmekte veya az gelmişlerde %51 olarak bilinmektedir. Pika sendromu nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
- Demir, çinko vb. besin maddesinin vücutta eksik olması,
- B1 ve B6 vitamin eksiklikleri,
- Beslenmede yetersizlik ve yanlış beslenme alışkanlıkları,
- Gebelerde görülen demir anemisinden kaynaklanan durumlar,
- Obsesif kompulsif bozukluk veya şizofreni bulunan kişilerde geliştirilen besin alışkanlığı,
- Zihinsel engellilik veya otizm durumları,
- Gıda dışı maddelerin yemekten duyulan haz,
- Bazı coğrafi bölgelerde kabul görmüş gıda dışı maddeleri yeme davranışı.
Pika sendromuna sebep olan psikolojik etkenler genellikle yaşanan stres durumları ile alakalıdır. Sendromun psikolojik nedenleri şu şekildedir:
- Sevgi eksikliği hissedilmesi,
- Güven duygusunun gelişmemiş olması,
- Sağlıksız ebeveyn ve çocuk ilişkisi,
- İstismar,
- Çocuğun anneden yoksun olması,
- Aile yapısında problemler ve huzursuz ilişkiler.
Pika sendromunun daha çok görüldüğü risk grupları şu şekildedir:
- Anne ve babası boşanmış olan çocuklar,
- İstismara maruz kalan çocuklar,
- Aile içi bağlarda kopukluk yaşayanlar,
- Epilepsi hastalığı bulunanlar,
- Otizimli çocuklar,
- Zihinsel rahatsızlığı bulunan çocuklar,
- Gelişim geriliği bulunan çocuklar,
- Şizofreni hastaları.
Pika sendromuna sosyoekonomik açıdan az gelişmiş toplumlarda daha fazla rastlanılabilmektedir. Çünkü beslenme açısından sınırlı imkanların bulunması yetersiz beslenmeye neden olur. Bununla beraber kırmızı et, yoğurt, süt, yumurta gibi besleyici öğelerin daha az tüketilebilmesi hastalığın daha sık görülmesine zemin hazırlar.
Yetişkinlerde Pika Sendromu – Hamilelikte Pika Sendromu
Yetişkinlerde görülen pika sendromu çoğunlukla hamilelikte görülmektedir. Anne adaylarının vücutlarında bulunan eksik maddelerden dolayı besin olmayan maddeleri yeme isteği oluşur. Gebelik döneminde kil, toprak, cam vb. madelerin aşerilmesi pika sendromuna işaret eder. Yapılan testler sonucunda büyük oranda anne adayında kansızlık görülmektedir. Sendrom bebeğin sağlığını da olumsuz etkileyerek farklı sorunlara yol açabilmektedir.
Pika Sendromu Tedavisi
Pika sendromu tedavisi için çocuğa öncelikle testler yapılmalıdır ve çıkan sonuca göre de doktor tarafından tedavi yöntemi uygulanır. Mineral veya eksik besinler çocuğa tekrar verilir ise yada beslenme sorunundan kaynaklı ise, beslenme sorunu düzeltilir ise, bu sendromda tedavi edilebilir. Eğer bunlara rağmen bir düzelme söz konusu değilse de, iyi bir psikologdan yardım almalısınız. Bu konuda Ankara Psikolog uzmanlarından birisini seçip, destek alabilirsiniz.
Psikolojik destek için Emin Terapi uzmanlarını inceleyin.